“Ugly Duckling” – nowy wymiar “Brzydkiego Kaczątka” Diagnostyka Czerniaka

Znacie bajkę o brzydkim kaczątku?

Ja ostatnio trochę odświeżyłam sobie jej treść, czytając pannie J. na dobranoc.

W tym poście chciałabym Wam przedstawić BRZYDKIE KACZĄTKO, które nie przeobrazi się w łabędzia, które nie stanie się  z czasem piękniejsze, którego przyszłość, a wraz z nim także i Twoja może być poważnie zagrożona.

Na całym świecie rośnie zachorowalność na nowotwory skóry, w tym na NAJGROŹNIEJSZEGO z nich – CZERNIAKA. W jego przypadku zasadnicze znaczenie ma WCZESNE ROZPOZNANIE. Pokazuje to przykład Australii, gdzie ten nowotwór występuje znacznie częściej! ALE RYZYKO ZGONU jest większe u nas, w Europie, ponieważ ten groźny stwór wykrywany jest w ZAAWANSOWANYM STADIUM.

KAŻDY LEKARZ – KAŻDA SPECJALNOŚĆ

Ze skórą, czasem chociaż jej częścią styka się podczas wizyty każdy lekarz. Idealnie by było, aby wczesnym wykrywaniem nowotworów skóry objąć wszystkich lekarzy, a już w szczególności lekarza POZ, który ma najczęstszy kontakt z pacjentem i całym obszarem jego ciała podczas badania fizykalnego. Trudno wymagać np. od laryngologa, żeby podczas konsultacji w konkretnej, zawężonej kwestii ( zasadność istnienia specjalizacji) oglądał skórę nóg. Chociaż życzyłabym sobie, aby każdy z nas, lekarzy, zawsze gdy zauważy jakąś niepokojącą zmianę na skórze u pacjenta odpowiednio go pokierował – MUSIMY BYĆ W TEJ KWESTII WYCZULENI.

Ze względu na większe ryzyko zachorowania na nowotwory skóry szczególnie wnikliwie należy badać pacjentów:

• z wywiadem czerniaka (mogą się pojawić następne czerniaki – nowe ogniska w innych miejscach),
• z wywiadem czerniaka w rodzinie,
• z obecnością dużej liczby znamion (powyżej 100),
• z wywiadem oparzeń słonecznych (również w solariach), szczególnie tych, które wystąpiły w dzieciństwie,
• z przewlekłą, długotrwałą ekspozycją na promieniowanie ultrafioletowe (słoneczne, w solariach),
• z jasną skórą, piegami, niebieskimi oczami, tendencją do oparzeń skóry zamiast opalenizny,
• stosujących leki światłouczulające oraz z tendencją do alergii na leki.

DROGA DO WYCIĘCIA – DROGA DO DIAGNOZY

ZE STRONY PACJENTA – Z TWOJEJ STRONY

1. Regularne samobadanie skóry, czyli oglądanie swoich znamion, zmian na skórze, aby w odpowiednim momencie, gdy coś Cię zaniepokoi zwrócić się do lekarza
2. Wykorzystuj zasadę ABCDE, która jest stosowana zarówno przez lekarzy jak i pacjentów. Pozwala w prostym schemacie na ocenę zmiany skórnej.

A – Asymetria

B – Brzegi ( czy są poszarpane dla przykładu, czy równe)

C – Kolor ( niepokojąca, widoczna gołym okiem, będzie barwa ciemniejsza, czerwona, inna niż dotychczas lub znacznie różniąca się od Twojego indywidualnego wzorca, w który układają się Twoje “pieprzyki”

D – Duży rozmiar, zazwyczaj>6mm

E – Ewolucja, czyli postępujące zmiany w Twoim znamieniu, ale żeby ocenić ten punkt musisz znać wygląd wyjściowy, czyli musisz być na bieżąco, musisz się badać

Już jednego nieprawidłowy punktu jest podstawą aby udać sie do dermatologa w celu dokładnej diagnostyki, która jest bezbolesna i bezinwazyjna

3. Miej na uwadze objaw “Brzydkiego Kaczątka” – Ugly Duckling Sign 

ZE STRONY LEKARZA – W GABINECIE

Chcesz skontrolować swoje znamię, ponieważ Cię zaniepokoiło, zgłaszasz się do dermatologa w celu diagnostyki.

NIE CZEKASZ! NIE PORÓWNUJESZ SWOJEGO ZNAMIENIA ZE ZNAMIONAMI W INTERNECIE, NIE SZUKASZ INFORMACJI NA FORACH INTERNETOWYCH. Takie praktyki zabierają tylko cenny czas oraz mogą dać Ci fałszywe poczucie spokoju. Prawda jest taka, że nie ma jednego wzorca znamienia dobrego lub złego oglądanego gołym okiem. Diagnostyka musi być dokładna, z użyciem dermatoskopu i oceną według algorytmu “CHAOS I WZORY”.

BEZBOLESNA I BEZINWAZYJNA

Sprawdzenie Twojego pieprzyka pod kątem cech złośliwych jest bezbolesne i bezinwazyjne, dlatego tym bardziej nie ma co zwlekać. Pomyśl sobie o mammografii czy też o cytologii, badania te służą wykrywaniu nowotworów kobiecych, również bardzo niebezpiecznych i mamy obowiązek wobec siebie uczęszczać na nie regularnie, jednak procedura ich wykonania wiąże się czasem z pewnym dyskomfortem. Tym bardziej o regularnym badaniu skóry, znamion! nie możemy zapominać.

Dermatoskopia jest podstawowym narzędziem służącym do wczesnego wykrywania czerniaka i innych nowotworów skóry. Należy pamiętać, że żadna metoda, nawet wsparta wiedzą i doświadczeniem, nie ma 100-procentowej czułości w diagnozowaniu złośliwości, w szczególności czerniaka złośliwego. Dlatego przy tego typu ograniczeniach każda zmiana podejrzana według dostępnych metod powinna zostać wycięta – musisz być tego świadoma/y. Skierowanie na usunięcie zmiany nie oznacza, że zawsze jest to zmiana ZŁOŚLIWA.

O co w takim razie chodzi z tym “brzydkim kaczątkiem”?

“Ugly Duckling” Sign

Objaw “Brzydkiego Kaczątka”

W diagnostyce dermatologicznej znamion skórnych wykorzystujemy szereg metod, aby móc postawić prawidłową diagnozę i zastosować odpowiednie leczenie. Musisz jednak wyobrazić sobie, że każdy z nas ma swój charakterystyczny, indywidualny wzorzec, w który Twoje “pieprzyki” się układają. To ile ich posiadasz, jaką mają barwę, wielkość w dużej mierze zależne jest od genetyki.

Indywidualne podejście

Nie ma jednego dokładnego wzorca ZNAMIENIA DOBREGO I ZŁEGO. W diagnostyce dermatologicznej musimy do każdego pacjenta w tej kwestii podejść bardzo indywidualnie. Diagnostyka cukrzycy w główniej mierze opiera się na normach poziomu glikemii. W naszym wypadku jest ciut inaczej. Tutaj ogromne znaczenie ma doświadczenie lekarza w wykorzystaniu dostępnych metod diagnostycznych, a zważywszy, że pieprzyki się zmienią się w przeciągu życia pacjenta, każde dodatkowe narzędzie, które pozwoli wykluczyć zmianę złośliwą jest na wagę złota.

Rysunek 1A – wyraźnie większa i ciemniejsza zmiana ( BRZYDKIE KACZĄTKO)

Rysunek 1B – I TUTAJ ODWROTNIE – mniejsza, różnobarwna w badaniu dermatoskopowym zmiana i małe ciemniejsze znamiona w tle (BRZYDKIE KACZĄTKO w badaniu dermatoskopowym, gołym okiem trudne do wychwycenia, jednak ilość ciemnych znamion budzi naszą czujność)

Rysunek 1C – Pacjent nie posiada prawie znamion j widzimy jedno dość zmienione, ale powinna nam się już bo tylko jedno i to jedno może być już poczatkowo traktowane jako podejrzane, – NIE JEST WAŻNA ILOŚĆ ZMIAN, TYLKO WŁAŚNI ICH WYGLĄD

Three different clinical scenarios are shown where outlier lesions (“ugly ducklings”) should prompt suspicion. Squares A, B, and C each represent a body area such as the back. In A, the patient has one dominant mole pattern with slight variation in size. The outlier lesion is clearly darker and larger than all other moles. In B, the patient has two predominant nevus patterns, one with larger nevi and one with small, darker nevi. The outlier lesion is small but lacks pigmentation. In C, the patient shows only one lesion on the back. If this lesion is changing, symptomatic, or deemed atypical, it should be removed.

 

Kliniczne wykorzystanie tego objawu jest zaangażowane w proces zwany RÓŻNICOWYM ROZPOZNANIEM. W schemacie tym wyróżniamy zazwyczaj 3 stopnie:

-Całkowite, ogólne rozpoznanie WZORCA w jaki układają się zmiany skórne

-Analityczne kryteria takie jak reguła ABCDE

-Porównywanie znamion MIĘDZY SOBĄ – tutaj właśnie, do tego ostatniego stopnia możemy zaliczyć “brzydkie kaczątko”

Wyobraź sobie, że Twoje znamiona to rodzina, rodzeństwo, a Ty, My, zwracamy uwagę, czy aby “ktoś” obcy się nie pojawił!

Pamiętajmy o samobadaniu skóry!

Zapraszam Was do mojego artykułu dla portalu HelloZdrowie https://www.hellozdrowie.pl/wyskoczyl-mi-pieprzyk-mam-sie-niepokoic-zglosic-sie-do-dermatologa-opowiada-lekarz-agnieszka-kobylka-dziki/

Zaczynamy MAJ, Zaczynamy okres słońca, opalania, letnich wycieczek – nie zapominajmy o zdrowej, przebadanej skórze!:)

Pamiętaj – jesteś #ZaMłodaNaRaka i #ZaMłodyNaRaka – CZERNIAKA

Lek. Agnieszka Kobyłka Dziki